In deze sectie blikt de Honours Academy terug op een aantal Honours Academy-brede focuspunten en ontwikkelingen waaraan is gewerkt in kalenderjaar 2019.
Het honoursonderwijs leidt studenten niet alleen op tot innovatieve kennisproducenten, maar biedt docenten relatief veel ruimte om te experimenteren: zo is het binnen het honoursonderwijs mogelijk om recente ontwikkelingen in onderzoek versneld een plek te geven in onderwijs, krijgen docenten de ruimte om onderwijskundige innovaties op kleine(re) schaal te testen c.q. te ontwikkelen en stimuleert de Honours Academy de ontwikkeling van interdisciplinair onderwijs en de samenwerking met maatschappelijke partners. In deze sectie staat een aantal opbrengsten uit 2019 beschreven.
De Honours Academy heeft enkele nieuwe modules ontwikkeld rondom thema’s die een interdisciplinaire samenwerking tussen docenten vragen. Zo hebben docenten van FdA en FGGA in de Honours Class ‘Politics of the Past’ de samenwerking opgezocht om met de studenten te ontdekken hoe archeologie door politiek wordt beïnvloed en andersom.
Een ander voorbeeld is de Honours Class ‘The Sounding City’, met het originele onderwerp ‘de invloed van geluid op de beleving van de stad’. Hierbij heeft een docent van de Academy for Creative and Performing Arts van FGW een filosofische inbreng gegeven en heeft een docent vanuit FWN de studenten meer geleerd over de technische kant van geluid. Ook zijn in deze class creatieve toetsvormen gebruikt zoals het maken van een ‘sonic postcard’ en het ontwikkelen van een ‘geluidservaring’ of ‘soundwalk’.
Daarnaast werd in het eerste jaar van het HC-traject Bèta and Life Sciences een nieuw vak geïntroduceerd: ‘Science Skills Lab’. Studenten leerden er vaardigheden zoals interviewtechnieken, pitchen en het maken van wetenschappelijke posters. Het vak werd afgesloten met een symposium met posterwedstrijd.
Docenten hebben geëxperimenteerd met nieuwe didactische onderwijsvormen en manieren van toetsing.
De Honours Classes bleken wederom een uitstekend format hiervoor. Zo hebben studenten in de Honours Class ‘De Lens van Van Leeuwenhoek’ als eindopdracht een virtuele tentoonstelling ingericht. Voorafgaand aan deze opdracht werden de studenten getraind in het programma voor het maken van een virtuele tentoonstelling en gaf een docent van het Rijksmuseum Boerhaave in het museum uitleg over hoe je een goede tentoonstelling opzet.
Een ander voorbeeld is de Honours Class ‘The Noble Art and Tricky Business of Translation’, waarin studenten leerden dat vertalen een complex en dynamisch fenomeen is. Vertaling reflecteert namelijk machtsrelaties, normen en waarden. Er moet rekening worden gehouden met allerlei aspecten, zoals metaforen en of de letterlijke vertaling van het woord wel hetzelfde betekent in de nieuwe taal. Het is een kunst en tegelijkertijd een tricky business. Om dat zelf te ervaren liet de docent studenten gedichten vertalen.
Verder hebben de docenten in de Honours Class ‘Vitality and Ageing’ de studenten letterlijk aan den lijve laten ondervinden hoe het is om oud te zijn. Met speciale ouderdomspakken konden de studenten ervaren wat er op hoge leeftijd met je lichaam gebeurt. En in de Honours Class ‘Vechtscheidingen: Kinderen zijn de Dupe’, heeft de docent de studenten meegenomen naar een congres met deskundigen uit verschillende disciplines en kwamen belangenorganisaties van zowel ouders als kinderen in college vertellen over hun perspectieven.
Een andere vorm van innovatief onderwijs vond plaats binnen het traject Science and Society (FSW) van het Honours College. Hierbij maakten studenten een studiereis naar het NIMAR in Marokko. In Rabat werden ze ondergedompeld in het verhitte politieke debat over de politieke en ethische aspecten rondom hoe migratie en armoede weergegeven wordt. Ze hebben vervolgens zelf een fotoserie gemaakt waarin ze de sociale en politieke implicaties van beeldvorming analyseerden.
Binnen het Betà & Life Science traject van het Honours College blijft deelname aan de internationale synthetische-biologiecompetitie iGem een bijzondere invulling van het honoursprogramma. Dit jaar was het Leidse team zeer succesvol. Zij ontwikkelden een manier om bacteriën suckerine te laten produceren, een eiwit afkomstig uit een inktvis, dat ze hopen te gebruiken bij de genezing van brandwonden. Hiermee wonnen ze de prijs voor beste productie.
De samenwerking met veel externe partijen is in 2019 geconsolideerd. De Game Changers Academy verzorgt het programma UniPrep voor Nederlands-Marokkaanse vwo’ers uit de bovenbouw over hun toekomst op de universiteit. Bij UniPrep heeft het PRE-bureau een workshop verzorgd over hoe je het beste kunt studeren en voorlichting gegeven over de programma’s van de Honours Academy. De onderwijscoördinator van het PRE zit in de projectgroep van de Leidse Aanpak voor Talentontwikkeling. Voor het nieuwe programma PRE-College Den Haag is de Honours Academy samenwerking aangegaan met partners in de stad Den Haag.
In het honourstraject Science and Society van FSW gaan studenten de uitdaging aan om in samenwerking met de gemeente Leiden sociale en lokale kwesties aan te pakken. De studenten worden daartoe o.a. voorbereid in praktische workshops. Zo gingen studenten in gesprek met dakloze mensen nadat ze hun eigen vooroordelen over dakloosheid en het effect daarvan op communicatie hadden onderzocht. De studenten sloten het vak af met een bijzondere toetsvorm: de presentatie van een documentaire of blogserie.
Een vergelijkbare samenwerking kwam terug in de Honours Class ‘Leren door Doen: werken aan maatschappelijke opgaven’, waarbij studenten opdrachten voor de Gemeente Leiden en de Politie hebben uitgevoerd. Ze werkten aan twee verschillende onderwerpen: huren in Leiden en criminele ondermijning. Tot groot enthousiasme van de wethouder hebben de studenten o.a. een ondernemingsplan geschreven voor het opzetten van een huurteam. Na afloop van de class blijven de studenten betrokken bij de uitvoering van hun idee.
In andere Honours Classes kwamen ook interessante contacten aan bod, bijvoorbeeld in de Honours Class ‘Board the Blockchain Train! Understanding and Applying a Revolutionary Phenomenon’. De studenten kregen verschillende visies op het fenomeen blockchain aangereikt door bezoeken aan TNO, IBM en Deloitte en gastcolleges van mensen uit het bedrijfsleven en de publieke sector. Een heel ander voorbeeld komt uit de Honours Class ‘Anthropological Perspectives on Dying and End-of-Life Care’, waarbij de studenten een hospice bezochten om palliatieve zorg in Nederland in de praktijk te zien. Tot slot werd in de Honours Class ‘Living World Heritage Cities’ samengewerkt met het interdisciplinaire Centre for Global Heritage and Development, een samenwerkingsverband tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam.
De samenwerking met maatschappelijke actoren kwam ook duidelijk naar voren in het vak ‘Colorblind Criminal Justice in the US and the EU’ uit het honourstraject Law. De studenten bestudeerden hoe het recht bij kan dragen aan ongelijkheid en werden hiermee geconfronteerd tijdens een tiendaagse studiereis naar de VS. Daar werd namelijk o.a. gesproken met een rechter, werd een rechtszaak bijgewoond en de San Quentin gevangenis bezocht. Ook werd meegekeken bij een aantal organisaties die vechten voor social justice in de Amerikaanse stad Oakland.
Het LLP werkt al jaren samen met maatschappelijke partners en bedrijven, die in het kader van het LLP-programma een praktijkopdracht leveren voor studenten. Ook dit jaar zijn er weer nieuwe partnerorganisaties verwelkomd (zie onder LLP). In 2018-2019 is met 22 partnerorganisaties samengewerkt.
Ook in de nieuwe Master Honours Classes wordt nadrukkelijk de samenwerking met organisaties buiten de universiteit gezocht. Deelnemers aan de Master Honours Class Circular Economy adviseerden tijdens de module enkele bedrijven en instellingen over duurzaamheid en in de Master Honours Class Social Innovation in Action werkten studenten aan het vraagstuk kinderarmoede binnen de Gemeente Leiden. Deze laatste class is tevens aangesloten op het programma Leiden Kennisstad.
De Honours Academy vindt het belangrijk om waar mogelijk een spin-off te realiseren naar het reguliere onderwijs op basis van ervaringen die opgedaan zijn binnen het honoursonderwijs. Hieraan is in 2019 vormgegeven door best practices te verzamelen en te delen ten behoeve van de universitaire Teaching and Learning Guide, door workshops aan te bieden aan docenten en door honoursdocenten in de schijnwerpers te zetten tijdens het universiteitsbrede onderwijsfestival. Zo heeft docent Pauline Slot op het Leidse Onderwijsfestival 2019 haar ervaringen met het geven van onderwijs over creatief schrijven (Honours Class Narrative Care) gedeeld met collega’s. Een ander voorbeeld was de workshop in januari 2019 over interdisciplinaire werkvormen, verzorgd door Linda de Greef (UvA). De opkomst was hoog en de docenten waren enthousiast hierover. Het streven is om dergelijke programmaoverstijgende workshops vaker aan te bieden aan docenten.
Verder geeft de Honours Academy vier maal per jaar een nieuwsbrief uit waarmee honoursstudenten, collega’s, partners en andere geïnteresseerden op de hoogte worden gesteld van ontwikkelingen in het honoursonderwijs. Ook zijn er nieuwsberichten verschenen over didactische vernieuwingen en de samenwerking met maatschappelijke partners, waaronder de resultaten van de praktijkopdrachten van het LLP. In 2018-19 is de Honours Academy tevens gestart met een Instagram-account om de output te delen.
Het LLP-team heeft meegedacht met collega’s van FWN waar voor de bacheloropleiding Biofarmaceutische Wetenschappen een online platform is ontwikkeld over vaardigheden. Er is geadviseerd over de onderdelen samenwerken, teamprocessen en met name hoe reflectie hierin een grotere rol kon spelen en hoe het platform vormgegeven kon worden.
Een andere ontwikkeling binnen het LLP was dat docentcoaches in 2019 een aantal colleges aangeboden kregen om hun inhoudelijke kennis over het programma te vergroten. Zo was er een college over de in het LLP gebruikte assessments en één over motivatie en coping. Meerdere keren per jaar zijn er docentcoach-bijeenkomsten waarin ervaringen worden uitgewisseld. Voor de bijeenkomst met als thema stress bij studenten werd een studentpsycholoog uitgenodigd.
Ook tussen de programma’s is dit jaar de kennisdeling gestimuleerd door middel van themabijeenkomsten in het team van de Honours Academy. De coördinatoren en programma-assistenten van de verschillende honoursprogramma’s hebben in zgn. halen-en-brengen-sessies ervaringen uitgewisseld en de samenwerking verstevigd.
In het kader van de kwaliteitszorg beschikt de Honours Academy over diverse organen en procedures. De kwaliteitszorgcyclus is vastgelegd in de kwaliteitszorgbrochure. Samenwerkingsafspraken, regels en procedures zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling, het Reglement van de Honours Academy, het Onderwijsreglement en de Regels en Richtlijnen van de HA-examencommissie.
Voor ieder programma is er een Adviesraad bestaande uit docenten, studenten en experts. De Honours Council bespreekt beleidsvraagstukken die voor de gehele Honours Academy van belang zijn. Onderwerpen waarover de Adviesraden en de Honours Council zich afgelopen jaar bogen waren o.a. de oprichting van het Haagse Pre-University College, de uitwerking van de Onderwijsvisie van het Honours College, de begeleiding van honoursstudenten, de organisatie van de Bachelor Honours Classes, onderzoekend leren binnen het Leiden Leadership Programme en het advies van de landelijke peer review honoursonderwijs.
Onderwijsadviescommissies, bestaande uit studenten en docenten, zien toe op de kwaliteit van het Pre-University College en het Leiden Leadership Programme door o.a. onderwijsevaluaties te bespreken. De functie van onderwijsadviescommissie binnen het Honours College wordt op verschillende manieren ingevuld. Dit werkt overwegend goed, al gaan sommige trajecten komend jaar aan de slag om de samenwerking te verbeteren. De kwaliteitszorg van de Bachelor Honours Classes bestaat uit zowel een schriftelijke evaluatie als panelgesprekken.
De Honours Academy heeft een overkoepelende examencommissie met drie kamers (Pre-University College, Honours College en (International) Leiden Leadership Programme). De overkoepelende examencommissie reflecteert op haar werkzaamheden in een eigen jaarverslag, dat begin 2020 wordt opgeleverd.
In het kader van een nieuw ingericht peer review systeem voor honoursonderwijs werd in november 2018 de Honours Academy bezocht door een commissie bestaande uit betrokkenen bij honoursonderwijs aan andere Nederlandse universiteiten. Ter voorbereiding op dit bezoek schreef de Honours Academy een kritische reflectie waarin zij reflecteerde op de visie, operationalisering, realisatie en kwaliteit van het Leidse honoursonderwijs. In een schriftelijke rapportage heeft de Peer Review Commissie haar waardering uitgesproken over het honoursonderwijs aan de Universiteit Leiden. Volgens de commissie sluit de Honours Academy goed aan bij de onderwijsvisie van de universiteit en is hieraan o.a. door de proeftuinfunctie ondersteunend. De visie van de Honours Academy is helder en duidelijk geformuleerd en is binnen de bovenfacultaire programma’s goed gekend. Het kwaliteitszorgsysteem is gedegen uitgewerkt.
Tegelijkertijd heeft de commissie ook enkele aanbevelingen geformuleerd die de ontwikkeling van het Leidse honoursonderwijs nog verder kunnen ondersteunen. Over het algemeen zijn de meegegeven aanbevelingen niet geheel verrassend en worden deze ook door de Honours Academy onderschreven. De Honours Academy is zich bewust van haar ontwikkelpunten en heeft daartoe ook focuspunten geformuleerd. De belangrijkste algemene aanbevelingen waren 1)bied meer inhoudelijk onderwijsondersteunende activiteiten aan docenten, 2)stem meer af in de keten d.w.z. vergroot de kennisdeling en samenwerking tussen de verschillende honoursprogramma’s en 3)vergroot de studentparticipatie bij onderwijsontwikkeling. Deze adviezen zijn inmiddels opgepakt (zie onder ‘Kennisdeling’ en ‘Studentparticipatie’). Op programmaniveau had de commissie vooral voor het Honours College enkele waardevolle adviezen. In de sectie ‘Honoursonderwijs voor bachelorstudenten‘ wordt hier verder op ingegaan.
De Honours Academy probeert een diverse instroom in haar programma’s te stimuleren, mede door middel van een nominee-beleid (PRE-College) en HC-studentambassadeurs (HC-studenten die binnen hun faculteit ambassadeur van het programma zijn en o.a. voorlichtingsactiviteiten verzorgen) die voor verschillende groepen als rolmodel kunnen fungeren.
Het nominee-beleid van het PRE houdt in dat leerlingen die net niet aan de cijfereis van 8,0 voldoen en eerste generatiestudent zijn en/of een bi-culturele achtergrond hebben, door hun school kunnen worden voorgedragen als potentiële PRE-College deelnemer. Nominees kunnen door de selectiecommissie met voorrang worden geplaatst.
Het PRE-College Den Haag richt zich intentioneel op eerstegeneratiestudenten en benut in het programma hun diverse achtergronden. Het PRE-College Den Haag is in oktober 2019 gestart met een zeer gemêleerd gezelschap aan leerlingen afkomstig van tien Haagse scholen.
Ook in 2019 ondersteunde het Pre University College Stichting Rino. Deze stichting heeft als doelstelling middelbare scholieren te enthousiasmeren voor natuurkunde en wetenschap in het algemeen. De studenten bieden hun show ‘Freezing Physics’ aan op meer scholen met een diverse populatie. Daarnaast heeft Rino de ‘Freezing Physics’ show uitgebreid met een gesprek over de vooroordelen die derdeklassers zouden kunnen hebben over technische studies en beroepen.
Met de trajectcoördinatoren en profileringshoogleraren van het Honours College is besproken hoe eventuele drempels voor bepaalde groepen studenten kunnen worden weggenomen zodat iedere student die de capaciteit en motivatie heeft, zich uitgenodigd voelt om zich aan te melden. In de werving en selectie wordt hier specifiek op gelet.
In de selectieprocedure voor zowel LLP als ILLP is er veel aandacht voor de diversiteit van de deelnemers en de geselecteerde groep deelnemers als geheel (onder andere interdisciplinaire samenstelling van de groep, verdeling man-vrouw, nationaliteiten (ILLP) en studenten met een bi-culturele achtergrond). In de LLP werving- en selectieprocedureselectie voor 2019-2020 is nogmaals gekeken naar het verkleinen van eventuele drempels om aan te melden en zijn naar aanleiding hiervan een aantal maatregelen doorgevoerd, zoals bijvoorbeeld in de voorbereidende mails die de kandidaten ontvangen. Door de nadruk in de programma’s op de individuele begeleiding, de meerwaarde van diversiteit in teams, en het herkennen en benutten van de talenten van de ander, zit inclusiviteit verweven in de gehele filosofie van het LLP.
De assessor (student-lid van het bestuur) speelt een belangrijke rol in het benutten van studentenperspectieven binnen de Honours Academy. De HA-assessor initieert tweemaal per jaar een overleg tussen het bestuur van de Honours Academy en de assessoren van de faculteitsbesturen en verkrijgt zo waardevolle input. Ook heeft de assessor afgelopen jaar drie trainingen georganiseerd op het gebied van vaardigheden: presenteren, publiek spreken en argumenteren. De trainingen voldeden duidelijk aan een behoefte. Gemiddeld 25 bachelor en master honoursstudenten volgden één of meerdere van deze trainingen met groot enthousiasme. Komend jaar zal het aanbod daarom worden uitgebreid.
Met studenten is besproken hoe zij nog meer kunnen worden betrokken bij de ontwikkeling van het honoursaanbod. Studenten zijn ruim vertegenwoordigd in alle adviesraden van de Honours Academy en praten mee over beleidskwesties. In het HC hebben zij geadviseerd over o.a. studentbegeleiding en Bachelor Honours Classes. Van echte co-creatie tussen docent en student is in 2019 nog weinig sprake geweest. Wel zijn er beginstappen gemaakt. Zo konden studenten soms zelf een onderdeel van hun honoursvak vormgeven. De docent van de Honours Class ‘Personal Flourishing and Happiness’ heeft de studenten de slotbijeenkomst zelf laten organiseren. Voor 2020 heeft de Honours Academy de ambitie om studentparticipatie in de ontwikkeling van een aantal Bachelor Honours Classes concreet vorm te geven.
Binnen het LLP hebben tien zeer betrokken en actieve studenten meegedacht over o.a. de inhoud en roostering van de seminars in het programma en de communicatie hierover. De lijn en opbouw van de drie doelstellingen in het programma zijn aan de hand van de adviezen van de studenten verbeterd en meer gevisualiseerd. Ook is op basis van deze adviezen in 2019-2020 een nieuw seminar vormgegeven waarin alumni een actieve rol spelen.
Jaarlijks organiseert de Honours Academy enkele feestelijke activiteiten. Tijdens de opening van het honoursjaar sprak hoogleraar Rechtssociologie Maartje van der Woude over het belang van empathie voor ‘de ander’. Tevens werd de PRE-tune ten gehore gebracht die PRE-student Jeroen op de Beek heeft gecomponeerd. Het honoursjaar wordt jaarlijks afgesloten met een zomerborrel voor medewerkers, studenten en externe partners. Een andere traditie is het Honours Concert waar honoursstudenten én -docenten uit alle programma’s samen een avondvullend concert organiseren voor betrokkenen bij het honoursonderwijs. Ieder programma wordt jaarlijks afgesloten met een feestelijke certificaatuitreiking. Enkele HC-trajecten sluiten hun programma af met een inhoudelijke conferentie waarin studenten hun uiteenlopende onderzoeken presenteren. Zo organiseert het HC-traject Humanities Lab jaarlijks een Capstone conferentie. Overige bovenfacultaire community-activiteiten zijn o.a. de Honours College Fair en de LLP-alumniseminars.
Studenten en alumni van het Pre-University College zijn verenigd in studievereniging PREunion. PREunion organiseert maandelijks activiteiten, waaronder een introductiedag voor nieuwe PRE-studenten, een reis naar een buitenlandse universiteit en lezingen.
De Leiden Honours Community (LHC) is het studentenplatform voor deelnemers aan het Honours College en het Leiden Leadership Programme. LHC organiseert jaarlijks inhoudelijke en sociale activiteiten voor honoursstudenten, zoals een bedrijvendiner, workshops, excursies en een studiereis. Studenten van het Honours College Law kunnen tevens lid worden van JHV Themis.
