De onderwijsprogramma’s van de Honours Academy
Hoofdstuk 2

2.1      Ontwikkelingen binnen het Pre-University College

Terugblik
Het onderwijsprogramma van het Pre-University College (PRE) bestaat uit 5 onderwijsblokken over wetenschap van in totaal 15 EC. Het doel van het PRE is om getalenteerde scholieren gedurende twee jaar de wetenschappelijke uitdaging te bieden om de universiteit in de volle breedte te ervaren. De instroom is al jaren stabiel op 95 vwo 5-leerlingen. In 2017 werden 10 leerlingen toegelaten onder het zogenaamde nominee-beleid waarbij scholen leerlingen uit ondervertegenwoordigde groepen speciaal onder de aandacht brengen van de toelatingscommissie. Het aantal aanmelding voor het PRE is in 2017 gedaald door een goede voorselectie binnen de scholen. In 2017 is aan 92 vwo 6-leerlingen een
certificaat uitgereikt. PRE-studenten Juliëtte Hilhorst en Matthijs Pol ontvingen tijdens de feestelijke certificaatuitreiking de Jan Kijne-onderzoeksprijs voor hun onderzoek naar exoplaneten.

Ook het aantal aanmeldingen voor PRE-Classes daalde, door betere communicatie over het aantal beschikbare plekken en dus betere voorselectie binnen scholen. De naamswijziging van LAPP-Top in PRE-Classes is een andere verklaring voor het lagere aantal aanmeldingen. Deze wijziging zorgde bij enkele scholen voor verwarring, waardoor zij mogelijk de aanmeldperiode hebben gemist. In 2016-2017 bood de Honours Academy 18 PRE-Classes aan. 17 PRE-Classes vonden doorgang, voor 1 Class waren niet genoeg aanmeldingen (Islam). Populaire PRE-Classes zijn Life Science & Technology, Bio-farmaceutische wetenschappen en Psychologie.

In het PRE zijn in 2016-2017 de volgende onderwijsinhoudelijke wijzigingen doorgevoerd: in Blok I is een nieuwe verwerkingsopdracht toegevoegd (samenvattingsopdracht) en het blok wordt met een nieuwe toetsvorm afgesloten, namelijk het schrijven van een onderzoeksvoorstel. De criteria voor beoordeling van het eindverslag van Blok IV zijn tevens aangescherpt.

De opzet van de slotbijeenkomst van de PRE-Classes is gewijzigd. In 2017 werd gekozen voor een feestelijke afsluiting in de Pieterskerk met een gastlezing van prof. dr. Edwin Bakker en korte presentaties van deelnemers en een informatiemarkt met de eindproducten per PRE-Class. Deelnemers en scholen waren enthousiast over deze vormgeving.

Het PRE organiseerde in 2017 ook de Taalkunde Olympiade. Na de voorronde waren er 153 leerlingen toegelaten en 130 aanmeldingen afgevallen. Op zaterdag 28 januari 2017 was de opgavedag van de Taalkunde Olympiade. De opgaven waren gemaakt door studenten Taalwetenschap onder leiding van dr. Tijmen Pronk.

Vooruitblik
Op dit moment hebben de vijf blokken binnen het PRE ieder een blokcoördinator die verschillende onderwijstaken heeft zoals de introductiecolleges verzorgen, de toetsen maken en beoordelen. Per blok verschilt de invulling van die taken. Het PRE wil hier verandering in brengen. Er komt een programmaraad voor de invulling van het onderwijs en de didactiek waarin een aantal docenten uit verschillende faculteiten en de onderwijscoördinator het onderwijsprogramma ontwikkelen. In een zestal bijeenkomsten per jaar bespreekt de programmaraad het curriculum en de daarbij best passende didactiek. Ook worden daarin onderwijsinnovaties besproken die in de verschillende blokken toegepast zouden kunnen worden.

Het PRE verkent de mogelijkheden om haar activiteiten naar Den Haag uit te breiden. Het idee is een kort programma van een jaar te ontwikkelen waarbij ook maatschappelijke partners betrokken zijn. PRE-studenten gaan in dit programma volgens de methode Design Thinking aan de slag met actuele maatschappelijke vragen van de stad Den Haag.

2.2     Ontwikkelingen binnen het Honours College

Terugblik
Voor het HC is in 2017 de onderwijsvisie aangescherpt in nauwe samenwerking tussen HC-profileringshoogleraren, HC-coördinatoren, HC-studenten en de HA waarbij prof. dr. Arie Verhagen van FGW als trekker fungeerde. In december 2017 is de onderwijsvisie door het Onderwijsberaad bij acclamatie aangenomen en formeel vastgesteld.

De instroom in het HC komt in 2017 wat lager uit dan in 2016, zowel numeriek als procentueel. De totale instroom blijft boven de 10% van de herinschrijvers in jaar 2. Bij geen enkele faculteit is de instroom lager dan 8% van de herinschrijvers in jaar 2. Enkele faculteiten benoemen in hun trajectjaarverslag expliciet dat zij eraan twijfelen of de juiste doelgroep momenteel wordt bereikt. FWN merkt op dat HC-studenten in hun traject geen representatieve weergave zijn van het opleidingsaanbod (oververtegenwoordiging levenswetenschappen) en dat een groep topstudenten zich niet aanmeldt. Een deel van de toegelaten studenten lijkt enigszins achterover te leunen en alleen bereid tot minimale inspanning. FDR concludeert eveneens in hun trajectjaarverslag dat commitment van studenten binnen HC Law een aandachtspunt is.

De uitval in het HC blijft hoog. De trajectcoördinatoren besteden inmiddels meer aandacht aan inzet en motivatie tijdens selectiegesprekken om verwachtingen van studenten bij te stellen. Het aantal verzoeken tot uitstel van de nominaliteitseis nam afgelopen jaar toe, zowel vanwege persoonlijke omstandigheden als vanuit de behoefte tot het aangaan van extra onderwijs(gerelateerde)activiteiten. Beide fenomenen zullen in 2018 nader worden onderzocht.

Binnen de meeste faculteiten is de HC-organisatie op orde. In 2017 hebben diverse personele wisselingen plaatsgevonden onder de HC-trajectcoördinatoren, onder meer vanwege pensionering. Inmiddels zijn alle vacatures ingevuld en zijn de nieuwe trajectcoördinatoren ingewerkt. Bij één faculteit start de nieuwe coördinator half januari 2018. De inrichting van opleidings- en examencommissies vraagt extra inspanningen: het is niet eenvoudig om de bezetting van deze commissies rond te krijgen. Ook de docenteninzet binnen de traject is soms ingewikkeld. In het bijzonder FDA en FGW krijgen met moeite de personele inzet voor het HC-onderwijs rond. 

Uit de trajectevaluaties komt naar voren dat studenten weinig belang hechten aan de honourscommunity voor sociale activiteiten. Een aantal trajecten zet daarom in op het versterken van de academische integratie van studenten, d.w.z. de learning community.

Studenten zijn in hun evaluaties enigszins kritisch over de begeleiding, zowel op persoonlijk en inhoudelijk vlak. Hiertoe is een scholingsaanbod georganiseerd voor betrokkenen bij het HC. De eerste bijeenkomst vond plaats in december 2017.

De Honours Classes werden in 2016-2017 zeer goed gewaardeerd door studenten. De belangrijkste aandachtspunten in de organisatie zijn het verbeteren van e-studiegidsteksten, zorgdragen voor samenhang in Classes met veel gastdocenten en het verwerken van een niet-Westers perspectief.

Afgelopen jaar werd duidelijk dat de rolverdeling tussen de faculteiten en de Honours Academy wat betreft de organisatie van Honours Classes verbetering behoeft. Hiertoe is het draaiboek aangescherpt. Verdere afstemming vindt in 2018 plaats.

Studenten kregen de kans om in de ‘Create your own Honours Class’-enquête hun ideeën voor Honours Classes te delen. Resultaten zijn gedeeld met de faculteiten ten behoeve van het nieuw te ontwikkelen aanbod Honours Classes.

In de kwaliteitszorg van de Honours Classes is een professionaliseringsslag gemaakt. Terugkoppeling van evaluaties vindt nu ook plaats naar de leidinggevenden van docenten. In startgesprekken met coördinatoren van (HA) Honours Classes wordt standaard aandacht geschonken aan de PDCA-cyclus. In 2016-2017 zijn de mogelijkheden verkend om een onderwijsadviescommissie voor de Honours Classes op te zetten. Besloten is om dit in de vorm van een studentenpanel te realiseren (zie ‘Vooruitblik’).

Vooruitblik
In 2018 zullen de consequenties worden getrokken uit de aangescherpte HC-onderwijsvisie zowel gezamenlijk als binnen de facultaire trajecten. O.a. de eindtermen, inhoud en het programma zullen onder de loep worden genomen. Een vraag die hierbij aansluit is of de huidige vorm (30 EC in 2,5 jaar) nog steeds passend is bij de nieuwe visie. Ook zal voor de Honours Classes een nieuwe visie worden ontwikkeld m.b.t. de plek van de Classes binnen het programma en de niche van de Classes. Inherent aan de implementatie van een nieuwe onderwijsvisie is dat nogmaals kritisch wordt gekeken naar het profiel van de deelnemers en de profilering van het programma. Trekt het HC de juiste studenten? Worden groepen gemist? Gegevens over instroom, doorstroom en uitval zullen aan een nader onderzoek worden onderworpen.

Het Individuele Traject en de Dubbele Bachelor Plus zullen worden geëvalueerd in het eerste kwartaal van 2018. Hierbij wordt o.a. gekeken naar het studieplan, de organisatie en de begeleiding van de studenten.

Eveneens binnen de Honours Classes zal blijvend aandacht uitgaan naar uitval van studenten. Onder andere de roostering zal waar mogelijk worden aangepast, omdat het vermoeden bestaat dat studenten door roosterproblemen vroegtijdig stoppen of niet op komen dagen bij Honours Classes. Uit evaluaties blijkt dat de meerderheid van de studenten bij voorkeur de Honours Classes na 17:00 geroosterd ziet.

In 2018 krijgen faculteiten meer eigenaarschap over de ontwikkeling van nieuwe Honours Classes. De Honours Academy faciliteert interfacultaire overleggen en houdt zicht op de voorstellen die binnen de faculteiten worden uitgewerkt.

Samen met de faculteiten FGGA, FSW en FGW wordt in 2018 onderzocht op welke wijze het aanbod aan honoursonderwijs in Den Haag kan worden vergroot (zie ook paragraaf 1.6).

 Voor 2018 zet de Honours Academy tot slot in op het pilot project ‘Master Honours Classes’. Door de faculteiten, en in het bijzonder het Onderwijsberaad, is de wens geuit om extracurriculaire Honours Classes met een interdisciplinair karakter te ontwikkelen voor masterstudenten. De Honours Academy wil daarom in samenwerking met de faculteiten in 2018 twee pilots uitvoeren met Master Honours Classes.

2.3 Ontwikkelingen binnen het Leiden Leadership Programme

Terugblik
Het aantal aanmeldingen voor het LLP is constant. Het uitbreiden van het aantal EC van 15 naar 20 heeft niet geleid tot een ander aantal aanmeldingen. De tevredenheid van studenten over het LLP is onverminderd hoog gebleven: 4,5 op een schaal van 5.

In het programma is de rode lijn en samenhang verbeterd en deze wordt beter gecommuniceerd naar studenten. In 2016-2017 is veel aandacht besteed aan het versterken van doelstelling 3 ‘organisatiesensitiviteit’. Dit zal verder uitgewerkt worden in 2018. De beoordelingssystematiek van het LLP is eveneens vernieuwd. De team- en praktijkevaluatie zijn toegevoegd en met name de teamevaluatie is effectief bevonden. De komende jaren worden deze toetsvormen verfijnd.

Uit evaluaties van studenten blijkt dat zij soms de samenhang in seminars te beperkt vonden. Oorzaak hiervan was de tijdelijk verminderde inzetbaarheid van één van de kerndocenten. Ook willen studenten liever eerder in het programma gastsprekers.

De tevredenheid van studenten over docentcoaches is toegenomen. De verbeterde informatievoorziening aan de coaches en de training lijken hun vruchten af te werpen.

Het programma van het ILLP is in 2016-2017 grotendeels ongewijzigd gebleven. Er werden twee nieuwe elementen ingevoegd: de Business Game Meeting en het Personal Leadership Experiment. De Business Game Meeting werd zeer goed ontvangen door studenten. Het Personal Leadership Experiment verdient aanscherping.

Vooruitblik
Aandachtspunten in de organisatie voor collegejaar 2017-2018 zijn de roostering en afstemming van deadlines, om de studeerbaarheid van het LLP verder te verbeteren. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheid om meer tijd in te ruimen voor het samenstellen van de teams, zodat ook eerste indrukken van introductiedagen kunnen worden gebruikt.

Binnen het onderwijsprogramma wordt doelstelling 3 ‘organisatiesensitiviteit’ verder ontwikkeld, door in de trainingen meer tijd te besteden aan deze doelstelling en een aantal cases toe te voegen. Studenten zullen aan de hand van de cases hun organisatiesensitiviteit in de praktijk verder ontwikkelen.

Het is tot slot de bedoeling om voor collegejaar 2018-2019 tot een nieuwe weging van de doelstellingen in het eindoordeel te komen.